در این مطلب می‌خواهم توجه متقاضیان پناهندگی را به نکاتی در مورد درخواست‌های کمک از فدراسیون و سؤالات ارسالی برای کمک و راهنمایی جلب کنم و چند نکته را با آن‌ها در میان بگذارم. ما سال‌های طولانی است که با پناه‌جویان ایرانی کار می‌کنیم؛ میدانیم که اکثراً نیاز به مشاوره و راهنمایی دارند و می‌خواهند بدانند پروسه‌ای که برای گرفتن اقامتشان در کشورهای غربی پا به آن می‌گذارند چگونه شروع می‌شود؟ می‌خواهند کسی در مورد دلایل پناهندگی‌شان نظر بدهد و کمکشان کند و برای پیشبرد این امر به آن‌ها جهت و منابع درست معرفی کند، اما همه متقاضیان پناهندگی لازم است به این نکته برسند که نه فدراسیون و نه هیچ نهاد و سازمان دیگری ازنظر دادنِ مشاوره‌های فردی وقت و امکان این را ندارد که مسائل و کمبودها و عدم دقت دلایل پناهندگی را برای فرد فرد پناه‌جویان تدقیق کند. ضمن اینکه به‌هیچ‌وجه قصد نداریم متقاضیان پناهندگی را از خدمات و کمک‌های ارزنده‌ای که تابه‌حال از طریق فعالین و دفاتر فدراسیون به آن‌ها ارائه شده است بی‌نصیب کنیم، می‌خواهم بگویم به دلیل حجم زیاد درخواست‌های راهنمایی از طریق تلفن و ایمیل و فیس‌بوک و دیگر کانال‌های ارتباطی و مشاوره‌های حضوری، فدراسیون نمی‌رسد فردبه‌فرد به همه درخواست‌های متقاضیان پاسخ بدهد و اگر هم به این شکل ادامه دهد بدون شک ممکن است بسیاری از متقاضیان پناهندگی هیچ‌وقت موفق نشوند با خود من و یا دیگر فعالین فدراسیون نیم ساعت صحبت کنند و یا انتظار داشته باشند به همه سؤالات کتبی آن‌ها به‌موقع پاسخ داده شود. توصیه من این است که هر کس که می‌خواهد از فدراسیون کمک و راهنمایی بگیرد بجای اینکه بارها تلفن بزند و موفق به تماس نشود به امکانات و تسهیلاتی که فدراسیون در حد امکان خود برای کمک به متقاضیان پناهندگی تهیه و تنظیم و فراهم کرده است دقت کنند. کتاب راهنمای پناهندگی که به‌تازگی منتشرشده به نیازهای فردی و جمعی متقاضیان جواب می‌دهد؛ کافی است از اول تا آخر آن‌را با دقت مطالعه کنید.
متقاضیان پناهندگی باید توجه داشته باشند که کارهای کتبی و نوشتاری یک جنبه مهم از فعالیت فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی را تشکیل می‌دهد. به یک معنا تا آنجایی که به معیارها و مقررات و جنبه‌های حقوقی در موردپذیرش پناهندگان مربوط می‌شود مضمون و جهت‌ها و نحوه ارائه دلایل پناهندگی را به اشکال و عناوین مختلف توضیح داده‌ایم. سایت فدراسیون و نشریه همبستگی و صفحه فیس‌بوکی فدراسیون و برنامه‌های فدراسیون در تلویزیون کانال جدید همه و همه ابزار و امکانات و خدماتی هستند که متقاضیان پناهندگی می‌توانند از آن‌ها به نحو احسن استفاده کنند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم در کتاب راهنمای پناهندگی درمجموع دلایل افراد برای درخواست پناهندگی را توضیح داده‌ایم و جهت‌ها و معیارهای پناهندگی را روشن کرده‌ایم. این‌ها ابزار و امکاناتی هستند که راه رسیدن به هدف را نشان می‌دهند و آینده زندگی را برای متقاضیان پناهندگی روشن‌تر می‌کنند. اگر هر متقاضی پناهندگی به‌خوبی از این امکانات استفاده کند و آن‌ها را جهت کار و راهنمای عمل خود قرار دهد، میزان موفقیتش در راه پرمخاطره‌ای که قدم در آن گذاشته است بیشتر می‌شود و کمتر به دام سود جویان و کیس‌نویسان قلابی و کلاه‌برداران خواهند افتاد. واقعیت این است فجایعی در شرایط امروز به میلیون‌ها نفر پناهنده و مهاجر به‌ویژه در بخش‌های زیادی از آفریقا و خاورمیانه و حتی در کشورهای اروپائی – که تاریخا فضا و شرایط امن‌تری برای پناهندگان و آوارگان از سایر نقاط دیگر دنیا بوده است – تحمیل می‌شود. انواع گروه‌های کلاه‌بردار و گردنه‌گیر و باندهای مافیایی و قاچاقچی در کمین پناه‌جویانی نشسته‌اند که در مرزهای ترکیه و یونان و در مسیر رسیدن به اروپا تمام دارایی و دست‌رنجشان را می‌گیرند و در بدترین شرایط و خطرناک‌ترین موقعیت آن‌ها را رها می‌کنند. روزی نیست که نشنویم قاچاقچیان و سود جویان تمام دارایی یک خانواده پناه‌جو را نگرفته باشند و گم‌وگور نشده باشند.
چند روز پیش یکی از بستگان یک خانواده پناه‌جو می‌گفت که یک قاچاقچی معادل ۳۰ میلیون پول ایران را از این خانواده گرفته که آن‌ها را از ترکیه به آلمان برساند. کل دارای آن‌ها ۶۰ میلیون بوده؛ قاچاقچی هم می‌دانسته؛ آن‌ها همه داروندارشان همان ۶۰ میلیون تومان بوده، ۳۰ میلیون از آن‌ها می‌گیرد و آن‌ها را به یکی از جزایر یونان می‌رساند. قاچاقچی شب هم به سراغ آن‌ها می‌رود، می‌گوید که شما نمی‌تونید در این مسیر این‌همه پول را به‌همراه داشته باشید چون مرزبانان پولتان را می‌گیرند. آن‌ها که مطمئن بودند قاچاقچی تا آلمان همراهی‌شان می‌کند بقیه پول را هم به کیسه او می‌ریزند. صبح که بیدار می‌شوند متوجه می‌شوند که هیچ خبری از وی نیست و تلفنش را هم جواب نمی‌دهد. یکی دیگر می‌گفت: ۶ نفر بودیم. ما را از یونان به‌قصد آلمان حرکت دادند، بعد از سپری کردن یک مسیر طولانی با دو ماشین سواری شب در یک منطقه خلوت ما را پیاده کردند و لختمان کردن و هرچه پول و لوازم قیمتی داشتیم گرفتند و ما را رها کردند.
فضای جنگ و ویرانی که در کشورهای اسلام زده میلیون‌ها نفر از مردمان آن مناطق را آواره و دربه‌در گرده و صدها هزار نفر کشته و زخمی در پی داشته است باعث شده تا باندهای مافیایی و دسته‌جات دزد و گردنه‌گیر هم به هزار و یک مشکل دیگر آن‌ها اضافه شود و در کمین این آوارگان بنشینند و دست‌رنجشان را به تاراج ببرند. تبعات وحشتناک این آوارگی میلیونی که در چند دهه اخیر بی‌سابقه بوده است قابل‌تصور نیست. تصاویر چهره‌های وحشت‌زده کاروان‌هایی که بر روی آب‌ها در حال غرق شدن هستند، نگاه‌های پریشان کودکانی که در دامن والدینشان از سرما و گرسنگی و زیر برف و باران شانس زیادی برای زنده ماندنشان تصور نمی‌شود قلب‌ها و وجدان بشر را تکان می‌دهد. ازیک‌طرف شاخه‌ها و گروه‌ها و دولت‌های اسلامی و اسلام سیاسی و از طرف دیگر کمپ غرب به رهبری آمریکا و از طرف دیگر دخالت مستقیم و نظامی روسیه در دفاع از موجودیت بشار اسد و جمهوری اسلامی در رقابت با نفوذ و دخالت آمریکا پس از پایان جنگ سرد در منطقه خاورمیانه، شیرازه هر آنچه مدنیت و جامعه مدنی نامیده می‌شود ازهم‌پاشیده‌اند. فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی در دل چنین شرایطی نباید همه توان و نیروی خود را روی عرصه‌های خدماتی و مشاوره‌های فردی بگذارد. همان امکاناتی که در بالا به آن اشاره کردم باید به‌طور چشمگیری در مدیای اجتماعی در دسترس عموم قرار گیرد. درعین‌حال فدراسیون باید بتواند ازنظر سیاسی شرایط موجود را تبیین و توضیح دهد و به نماینده جهت‌دار و روشنگر مبارزه برای دفاع از حقوق پناهندگی و جامعه مدنی و سکولاریسم تبدیل شود. تا آنجایی که به ایران برمی‌گردد توافق بر سر مسئله هسته‌ای اگرچه به تغییراتی درزمینهٔ حقوق بشر و فضای باز سیاسی و تضمین و تأمین آزادی‌های فرهنگی و اجتماعی منجر نخواهد شد، ولی بدون شک بر روند پذیرش پناهندگان ایرانی در کشورهای غربی تأثیرات منفی خواهد گذاشت. وقتی‌که دادوستدهای بازرگانی و انتقال شرکت‌ها به ایران و بستن قراردادهای بازرگانی و رفت‌وآمد هیئت‌های تجاری عادی‌تر می‌شود، طبعاً این مناسبات روابط سیاسی و دیپلماتیک غرب با جمهوری را، هم رسمی‌تر و هم جدی‌تر خواهد کرد، حتی اگر مجموعه این‌ها کوچک‌ترین تأثیری بر فضای باز سیاسی در ایران نداشته باشد. به‌هرحال فدراسیون هم باید سازمان مشاوره مهم‌تر و قوی‌تری داشته باشد و هم سازمان رهبری‌اش و هم تبیین‌ها و توضیحش و هم ارتباطاتش با نهادها و سازمان‌هایی که در این جهت فعالیت می‌کنند و هم بتواند مبارزاتی که برای دفاع از حقوق پناهندگی وجود دارد را نمایندگی کند وهم به آن خط و جهت و سمت‌وسوی سیاسی و مبارزاتی درستی بدهد.