همبستگی: در شماره ۵۸ نشریه همبستگی دو سئوال به منظور آشنا کردن متقاضیان پناهندگی به اساسی ترین مسایل پیش روی آنها از عبدالله اسدی پرسیده شد. در این شماره نیز دو سئوال دیگر از اساسی ترین سئوالات را از ایشان مطرح می کنیم تا بتوانیم بد ین ترتیب به دانش متقاضیان پناهندگی کمک بیشتری بکنیم. سئوالات قبلی در داخل و خارج از ایران مورد استقبال وسیع متقاضیان پناهندگی و خوانندگان نشریه همبستگی قرار گرفت. تلاش نشریه همبستگی این است که طرح این سوالات در شماره های بعدی نیز ادامه یابد. سئوال اول، در روز اول معرفی معمولا یک سری سوالات که بیشتر جنبه خصوصی و خانوادگی دارد از متقاضی پرسیده میشود برای مثال می پرسند دوران تحصیلات خود را در چه مدارسی به پایان رسانده اید؟ اسم و محل مدارسی که در آنها تحصیل کرده اید را نام ببرید و غیره. از نظر شما، متقاضیان پناهندگی باید چگونه به این سوالات بطور عمومی پاسخ بدهند؟
عبدالله اسدی: در واقع اینها هم بخش هایی از سئوالاتی است که معمولا ادارات مربوط به امور پناهندگان روزهای اول برای ثبت نام کامل متقاضیان می پرسند. خوب است که چنانچه متقاضیانی که همسر و فرزندان خود را به همراه ندارند در مصاحبه خود با مقامات امور پناهندگی به موقعیت آنها در حال حاضر نیز اشاره کنند، مثلا نام همسر شما چیست؟ شغل و نحوه امرار معاش ایشان و تعداد فرزندان؟ آیا در حال حاضر موقعیت همسرت هم در خطر است؟ آخرین تماس شما با وی از چه زمانی بوده و اکنون در کجا و در چه شرایطی بسر می برد و … لازم است یکایک آنها را برای وکیل خود و مقامات امور پناهندگی توضیح دهند. در همین جا لازم است اشاره کنم که تجربه فعالیت ما با متقاضیان پناهندگی نشان می دهد که برخی از آنها بنا به دلایل و ملاحظاتی که برای خود درنظر گرفته اند مدارک هویتی خود را دستکاری می کنند و یا از ارائه آن به مقامات مسئول خودداری می کنند. توصیه فدراسیون به همه متقاضیان این است که از پرداختن به این کار خودداری نمایند.
همبستگی: چرا؟
عبدالله اسدی: برای اینکه اولا بدون در اختیار گذاشتن مدارک هویت حتی اگر دلایل پناهندگی فرد بسیار هم قوی باشد ولی بدلیل عدم شناخت در اکثر موارد به این دسته از پناهجویان پاسخ منفی می دهند. دوما بدون داشتن چنین مدارکی در بسیاری از موارد از برخی خدمات مثل دریافت اجازه کار و ثبت ازدواج محروم می شوند. لازم است به این نکته هم اشاره کنم که کسانی که با ویزای توریستی و یا دعوتنامه بستگان خود به همان کشور صادرکننده ویزا سفر می کنند، هنگام تقاضای پناهندگی از ارائه پاسپورت خود به مقامات اداری خودداری می کنند. این هم برای این دسته از متقاضیان پناهندگی بار منفی دارد چون مقامات امور پناهندگی می فهمند که شخص متقاضی مثلا با ویزای نروژ آمده است و ویزای وی از همان تاریخ صدور در سفارت نروژ و در سیستم اداری آن کشور بایگانی می شود و هنگام معرفی، مشخصات شخصی متقاضی دیده می شود و این عمل باعث می شود نسبت به دلایل پناهندگی شخص متقاضی سلب اعتماد نمایند.
همبستگی: چه مسایلی را نباید مطرح کرد؟
عبدالله اسدی: شخص متقاضی پناهندگی لازم است با دقت هر بلایى که بر سر خود و خانواده و بستگانش در رابطه با فعالیت سیاسى و یا اتفاقات دیگری از این دست آمده از جمله تعقیب، بازداشت، صدور احکام، زندان، شلاق، شکنجه، تفتیش و خانه گردی، مصادره اموال و مانند آنها را توضیح دهد. منظور من مسایل به هم پیوسته ای است که عموما زندگی در کشور را برای شخص متقاضی غیرقابل تحمل کرده است و ناچار به ترک کشور و تقاضای پناهندگی در خارج از کشور می کند.
همبستگی: از پناهجویان می پرسند آیا جدا از فعالیت روتین سیاسى به دلایل دیگرى همچون باور مذهبى، نژاد، جنسیت و غیر تحت تعقیب و آزار قرار گرفته اید؟
عبدالله اسدی: در پاسخ به این سئوالات و در صورت پیش آمدن چنین اتفاقاتی، باید شخص متقاضی بتواند تاریخ و زمان هر کدام از اتفاقات پیش آمده را با دقت بیان کند.اگر قرار باشد برای اثبات گفته های خود مدارکی را در اختیار مقامات امور پناهندگی قرار دهد باید دقت کند که این مدارک از سوی چه مراجعی و در چه زمانی صادر شده است و چقدر به دلایل درخواست شخص متقاضی ربط پیدا می کند؟ شخص متقاضی باید توجه داشته باشد که کارمندان و مسئولین امور پناهندگی آشنائی نسبتا زیادی با مراجع قضائی و امنیتی در ایران دارند و خیلی راحت می توانند ربط و بی ربطی وظایف هرکدام از آن نیروها را با مشکلی که متقاضیان پناهندگی مطرح می کنند تشخیص دهند و برمبنای آن کلیه داستان و دلایل پناهندگی شان را بی اعتبار اعلام کنند. متقاضیانی که ادعا می کنند بدلایل روی برگرداندن از مذهب اسلام و گرویدن به مذاهب دیگر برای مثال مسیحیت، بهائیت، زرتشت و یا هر مذهب دیگری اول، باید در این زمینه دارای اطلاعات نسبتا کامل و جامعی باشند دوما، باید بتوانند خیلی ساده توضیح دهند که چگونه مورد شناسایی دستگاههای قضائی و مامورین امنیتی قرار گرفته اند؟ در کدام کلیسا؟ در چه تاریخی؟ چند نفر در این رابطه دستگیر شدند؟ در چه ساعتی؟ از بقیه دستگیر شدگان خبر دارند و چه برسرشان آمده است و غیره …؟ اگر شما بجرم ترک دین بازداشت شدید باید توضیح دهید که چگونه و از چه طریقی مامورین دولتی فهمیدند که شما دین اسلام را ترک کرده اید؟ در کدام شهر، کدام منطقه، اگر دستگیر شدید ترا به کجا بردند؟
اجازه بدهید برای روشنتر شدن این موضوع یک مثال بزنم، شخص متقاضی پناهندگی نمی تواند ادعا کند که بجرم فعالیت سیاسی در ایران تحت پیگرد قانونی بوده ولی احضاریه ای که در اختیار مقامات مسئول امور پناهندگی قرار داده است مربوط به دادگستری است در حالی که موضوع فعالیت سیاسی در جمهوری اسلامی به دادسرای انقلاب ربط پیدا می کند نه دادگستری. امیدوارم توضیح این نکته برای متقاضیان پناهندگی روشن باشد.
متقاضیان پناهندگی باید روی دلایل پناهندگی خود کار کنند تا از اینکه دردوره هاى متفاوت چگونه تحت تعقیب، آزار و شکنجه قرار گرفته اند تصویر روشنتری به مقامات پناهندگی بدهند و گفته های خود را با دقت و بدون تناقض به هم ربط دهند. متقاضیان پناهندگی باید حواسشان باشد که در مقابل پرسشهای پلیس و کارمندان دولت داستان سرای نکنند. آز آنجایی که گفته های شما بعنوان متقاضی پناهندگی ثبت می شود و به پرونده چند صفحه ای تبدیل میشود سعی کنید به پرسشهای آنها پاسخ گویا و کوتاه بدهید تا هنگام بررسی پرونده ها سر و ته گفته های شما قابل فهم باشد. از آنجایی که بسیاری از متقاضیان پناهندگی از طریق مترجم داستان زندگی خود را برای مقامات مسئول توضیح می دهند باید سعی کنند مستقل از اینکه مصاحبه کننده به چه ترتیبی سئوالات خود را مطرح می کند، پاسخهای خود را با میزان توانائی مترجم برای ترجمه گفته های خود هماهنگی لازم ایجاد کند تا بتواند با دقت حرفهای شما را ترجمه کند. در بسیاری از اوقات مترجم و متقاضی با هم هماهنگی لازم را پیدا نمیکنند. این ایراد تنها از سر ناآشنائی متقاضیان پناهندگی و عدم توجه آنها به بار حقوقی موضوع مورد بحث صورت نمی گیرد؛ در موارد زیادی عدم توانائی مترجم در ترجمه بعضی از موضوعات باعث می شود که کارمندان دولت و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل جلسه را در نیمه قطع کنند. در موارد زیادی متقاضیان پناهندگی هم در مصاحبه با ادارات دولتی داستان سرایی می کنند و هم داستان زندگی خود را بسیار پراکنده و بی ربط به هم توضیح می دهند به همین دلیل اکثرا این نوع پرونده ها از مراجع مختلف پناهندگی نتیجه منفی می گیرند.