براساس رای این دادگاه همه افرادی که درحال حاضر در خارج از آمریکا قرار دارند و شامل فرمان ممنوعیت ورود به خاک آمریکا شده اند تا روز دوشنبه ۱۸ بهمن می توانند خود را به آمریکا برسانند. فرمان متوقف کردن صدور ویزا برای اتباع ۷ کشور جهان به آمریکا صدها هزار نفر را گرفتار کرده است.ترامپ گفته است رای این قاضی مضحک است و از آن به دادگاه تجدید نظر شکایت خواهد کرد.در پی فرمان ترامپ وزارت خارجه آمریکا ویزای ۶۰ هزار نفر از اتباع این هفت کشورا باطل کرد.

کارشناسان و مشاوران دونالد ترامپ در روزهای پایانی ماه ژانویه گزارش کردند که رئیس جمهوری آمریکا صدور ویزا برای اتباع کشورهای ایران،عراق، سوریه، لیبی، سومالی، سودان و یمن را به صورت موقت، تعلیق خواهد کرد. روز چهارشنبه اول ژانویه این طرح به صورت بیانیه ای رسما اعلام شد.از طرف دیگر دونالد ترامپ فرمان ساختن دیوارآهنین میان مرز آمریکا با مکزیک را تحت نام جلوگیری ازمهاجرت غیرقانونی به ایالت متحده آمریکا را نیز صادر کرد.

مقابله با ورود مهاجران و پناهجویان، تحت نام جلوگیری از ورود “مسلمانان و تروریستها” یکی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ بود.ابعاد تبعیض آمیز و نژاد پرستانه سیاست مهاجرتی اخیر آمریکاه  نه تنها صدها هزار نفر که دارای گرین کارت آن کشور بوده اند و در این مدت در خارج از محدوده خاک آمریکاه بسربرده اند، با خطر جدی بازگشت به ایالت متحده مواجه کرده، بلکه صدها هزار نفراز اتباع این کشورها که دارای اقامت دائم هستند ولی هنوز سیتی زن شیپ آمریکا نشده اند، با خطر جدی لغو اقامت مواجه شده اند.برطبق این طرح در طول ۹۰ روز آینده نه آنهایی که بیرون از آمریکا قرار دارند می توانند به آمریکا برگردند و نه برای اتباع  متقاضی این ۷ کشور ویزا صادر می کنند.

پس از اعلام این طرح بسیاری از دارندگان گرین کارت که خارج از مرزهای آمریکا بسر می بردند با پریشانی زیاد خود را به دروازه های آمریکا رساندند. صف کنترل مدارک و روادید سفر در همین چند روز اخیرهزاران نفر از اتباع این هفت کشور را سخت گرفتار کرده است. برطبق این فرمان در مرزهای هوایی این هفت کشور مسافران بازگشتی به آمریکا را تا پیش از رای دادگاه فدرال واشنگتن سوار نمی کردند. در این طرح آمده است همه آنهایی که گرین کارت آمریکا را از دست می دهند اجازه  کسب و کارشان نیز پس گرفته می شود.

این فرمان، وزارت امنیت داخلی، وزارت خارجه و اطلاعات ملی آمریکا را مأمور می کند تا لیست اطلاعات مورد نیاز، و اینکه  دقیقا قصد و نیت ورود هر فردی  به آمریکا چیست را تهیه کنند.این لیست کشورهای مبدأ را موظف می کند هرکدام اطلاعات کاملی در مورد اتباع خود را در اختیار اطلاعات ملی آمریکا قرار دهند. بر اساس این فرمان، از زمان صدور آن به مدت دو ماه به کشورهای نامبرده مهلت داده می شود تا همکاری خود را در این زمینه با اطلاعات ملی آمریکا آغاز کنند، در غیر این صورت از ورود اتباع این کشورها به آمریکا جلوگیری خواهد شد.
در پیش نویس فرمان مهاجرتی جدید ترامپ آمده است وزارت خارجه و وزارت امنیت داخلی آمریکا این اختیار را دارند که کشورهای دیگری را نیز به فهرست این هفت کشور اضافه کنند.در عین حال این فرمان، ورود پناهجویان به آمریکا را نیز به مدت چهار ماه متوقف می کند، در این چهار ماه قرار است وزارت خارجه آمریکا سیاست و مقررات پذیرش پناهجویان را بازنگری کند.کسانی که قبل از این فرمان در ایالت متحده آمریکا درخواست پناهندگی کرده اند بررسی پرونده آنها نیزموقتا متوقف می شود. ورود پناهجویان از سوریه به خاک آمریکا نیز درحال حاضربطور کلی متوقف می شود.بر اساس فرمان جدید ترامپ به وزارت خارجه آمریکا اختیار داده می شود تا در فکر طرحی برای ایجاد “مناطق امن”در داخل خاک سوریه برای پناهجویان باشند.از وزارت امنیت داخلی آمریکا نیز خواسته شده تا به سرعت یک سامانه بیومتریک (بررسی و شناسائی دقیق هویت افراد) را برای ورود به آمریکا برقرار کند.

توافق مهاجرتی آمریکا-استرالیا

همزمان با انتشار این خبر یکی از مقامات سازمان ملل نسبت به احتمال لغو معاهده سال گذشته میان آمریکا و استرالیا درباره پناهجویان هشدار داد. در ماه نوامبر سال گذشته، آمریکا با استرالیا برای اسکان حدود چهارصد نفر از پناهجویان بلاتکلیف جزایر مانوس در پاپوآی گینه نو و نائورو در اقیانوس آرام، به توافق رسیدند.این درحالی است که کاسه صبر پناهجویان در استرالیا لبریز شده و دیگر طاقت و حوصله این همه تحقیرو تبعیض بی حقوقی را ندارند. شرایط پناهندگی در آن جزایر چنان سخت است که پناهجویان را به مرز دیوانگی رسانده است. به همین اعتبار هر تاخیری در وضعیت انتقال و اسکان مجدد پناهجویان از نگاه بشردوستانه و انسانی بسیار شکننده و نگران ‌کننده است. بیم آن می رود رئیس جمهور تماشایی و جنجالبرانگیز آمریکا، آقای ترامپ معاهده آمریکا و استرالیا برسر پذیرش پناهجویان را هم لغو کند. لازم به ذکر است که بسیاری از این پناهجویان ایرانی هستند و درچند سال گذشته بدلیل بلاتکلیفی و شرایط نابسامان خود بارها دست به اعتراض زده اند.

نکته قابل توجه این است که در چند روز اخیر و درپی فرمان راسیستی و نژاد پرستانه رئیس جمهور آمریکا میلیون ها نفر از مردم جهان و از جمله مردم آمریکا دست به اعتراض زدند و هر روز در گوشه ای از آمریکا و در نقات مختلف جهان موجی از اعتراض به چنین فرمانی و دنیایی از همبستگی با مردمی که شامل چنین فرمانى شده اند ایجاد شده است.از کانون های وکلا تا قضات و دادگاههای منطقه ای،شخصیت های هنری،شبکه های خبری مهم جهان، روزنامه نگاران و سازمان ها و نهادهای بشردوست و مدافع حقوق پناهندگی، به اشکال گونا گون، از منظر انسانی تا جنبه های حقوقی، فرمان رئیس جمهور آمریکا را زیر سئوال برده اند.کار بجایی رسیده است که روز شنبه ۱۶ بهمن وزارت امنیت داخلی آمریکاه جانب رای دادگاه فدرال را گرفت و عملا به فرمان ترامپ نافرمانی کرد. آنها هم گفته اند فرمان ترامپ با روح قانون اساسی آمریکا مغایرت کامل دارد.اکنون بر سر این موضوع میان کابینه دولت و سیستم قضایی آمریکا شکاف عمقی ایجاد شده و احتمالا کار به دیوان عالی کشور کشیده شود.

***

سال ۲۰۱۶، برای جهان سالی بسیار ناآرام و بسیار پرحادثه بود، سالی خونین و پرازجنگ و مرگ بود، سالی پر از آوارگی و ویرانی و دربه دری برای بخش های زیادی از مردم جهان بود. در طول سال گذشته هر لحظه گلوله ای در قلب و مغز انسانی فرورفت و هر لحظه  بمبی بر سرساکنان یک خانه فرود آمد و هرلحظه دهها و صدها نفر مجبور به ترک خانه و محل زندگی خود شدند. اگر چه کانون این ناامنی ها عمدتا در سوریه و عراق و افغانستان بود اما در اروپا هم شاهد این ناامنیها بودیم؛ در فرانسه و آلمان که سالها بود از این اتفاقات دور بودند با کامیون مردم عادی را هدف قرار دادند و ساکنانان و عابران بی گناه را زیرگرفتند و به خاک و خون کشیدند. در ترکیه در طول سال گذشته با چندین عملیات انتحاری درنقاط مختلف آن کشور ازجمله  در فرودگاه استانبول و انفجار دو بمب در صف تظاهرات مردم و بدلیل کودتای نافرجام در آن کشور صدها نفر کشته و زخمی شدند و هزاران نفر از کار برکنار و یا زندانی شدند ودر شب سال نو نیز در یک کلوپ شبانه جمعیت را به رگبار بستند و دهها نفر کشته و زخمی شدند.

سال گذشته ازتوافق کم سابقه و جنجالی ترکیه و اتحادیه اروپا، تا ده ها حادثه مرگبار دیگر برای پناهندگان و مهاجران در راه رسیدن به اروپای مرکزی، تا تخلیه اردوگاه پناهندگان در شمال فرانسه، بحران انسانی در سالی که گذشت همچنان بعنوان مهمترین و داغترین موضوع در صدر خبرهای جهان قرار دارد. سالی که توافق تاریخی ترکیه و اتحادیه اروپا برای متوقف کردن موج پناهندگی به نتیجه رسید و در پی آن به روی هزاران پناهجو حصار و میله های بلند مرزی کشیدند و سربازان ویژه به کنترل مرزها اختصاص دادند بطوری که یک دفعه تمام مسیرها و محل های عبور پناهجویان یکی پس از دیگری بسته شد.

در روزهای پایانی ماه مارس سال گذشته با اجرای قوانین جدید پناهندگی هزاران کودک پناهجو به دلیل ورود غیر قانونی به کشورهای اروپایی روانه بازداشتگاه ها و اردوگاههاى پناهندگی شدند، کار بجایی رسید که حتی خبرگزاری ها امکان دسترسی به پناهجویان را پیدا نمی کردند. بعد از اینکه کشورهای اروپایی  کنترل مرزها را بدست گرفتند روند بازگرداندن پناهجویان غیرقانونی به خاک ترکیه شروع شد.

در اردوگاه “ایدومنی” بالغ بر ده هزار مهاجر پشت مرزهای بسته مقدونیه گرفتار شدند. درگیری بین پلیس مقدونیه و پناهجویان در ماه آوریل به خشونت کشیده شد و صدها نفر در این درگیری ها زخمی شدند. دریک پروسه کوتاه پرونده ایدومنی بسته شد و پناهجویان به اردوگاههای یونان منتقل شدند و آن اردوگاه بطورکامل تخلیه شد و خروج پناهجویان از یونان  به اروپا  به بن بست رسید و بالغ بر شصت هزار پناهجو که به قصد حفظ جان و دسترسی به یک زندگی امنتر دار و ندارشان را رها کرده بودند در بدترین و غیرقابل تحمل ترین شرایط گرفتار شدند. اتحادیه اروپا از ایجاد این مقررات در مرزهای ترکیه و مقدونیه به عنوان پیروزی خود یاد کرد.

اما این هنوز “پایان بحران” پناهندگی در یک بخش از اتحادیه اروپا محسوب می شد، با بسته شدن مسیر ترکیه موج پناهندگی و قاچاق انسان از مسیر آب های مدیترانه و سواحل لیبی اوج تازه تری گرفت، بطوری که جهان شاهد مرگ بارترین سال برای مهاجران و پناهجویان در آبهای مدیترانه بود. بر طبق آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل پنج هزار نفر در راه رسیدن به اروپا غرق شدند. هرچند تعداد مهاجران و پناهجویان در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال قبل بدلیل سختگیری شدید در مسیرهای ورود به اتحادیه اروپا بشدت کاهش پیدا کرده بود.

در روزهای پایانی  سال ۲۰۱۶ در منطقه دیگری از اروپا اردگاه پناهجویان در بندر کاله معروف به اردوگاه جنگل نیز برچیده شد. این اردوگاه که در شمال فرنسه و در مسیر رفتن به بریتانیا قرار داشت سالها بود به محلی برای زندگی موقت پناهجویان برای ورود به بریتانیا تبدیل شده بود. برطبق گزارش بسیاری از خبرگزاری ها، هنگام تخلیه اردوگاه کاله در حدود ده هزار مهاجر و پناهجو در آن زندگی می کردند. شمار زیادی از ساکنان این اردوگاه کودکان پناهجوی بدون سرپرست تشکیل می دادند و در انتظار فرصتی برای رفتن به بریتانیا  بودند. این اردوگاه ابتدا برچیده شد و بعد با بلدزر تخریب و به آتش کشیده شد بطوری که اکنون هیچ اثری از آن باقی نمانده است و معلوم نیست بر سر ساکنان این اردوگاه چه آمده است؟!!

سال گذشته خروج مردم از ایران و درخواست پناهندگی، بدلیل بدتر شدن شرایط اجتماعی و فضایی سرکوب و اختناق و تحمیل فرهنگ و راه و رسم مذهبی و برای دسترسی به یک زندگی بهترهمچنان ادامه یافت.

سال ۲۰۱۶ دولت سوئد سختگیرانه ترین سیاست پناهنده پذیرى را به اجرا گذاشت. با همکاری دانمارک و آلمان مرزهای آبی و زمینی را به روی پناهجویان بستند، دستوراخراج و بازگرداندن هزاران پناهجو که به درخواست پناهندگیشان پاسخ منفی دریافت کرده  بودند صادر کرد.علاوه بر این رسیدگی به وضعیت بیش از ۱۶۲ هزار پناهجوی جدید همچنان بعنوان دشوارترین مشکل جامعه سوئد در صدر اخبار  روز این کشور قرار دارد. سال ۲۰۱۶ میلادی با سیاست های سختگیرانه تری در قبال مهاجران به پایان رسید.سالی بسیار تلخ و دشوار و غم انگیز برای میلیون ها نفر از مردم جهان بود. امیدوارم روندهای سال ۲۰۱۷ در جهت تعالی و سعادت مردم ایران و همه مردم جهان سپری شود.

*****