بسیاری از پناهجویان هستند که درخواست پناهندگیشان از مراجع مختلف در امور پناهندگان پاسخ رد میگیرند و ناچار به زندگی مخفی میشوند. ازنظر شما این دسته از پناهجویان چگونه میتوانند پروندههایشان را دوباره به جریان بیندازند؟
عبدالله اسدی: به جریان انداختن پروندههایی که هم از ادارات مهاجرتی و دادگاههای مهاجرتی پاسخ منفی میگیرند کار سادهای نیست. معمولاً پرونده پناهندگی هر فرد پناهجو از سوی سه مرجع صاحب صلاحیت در مورد پناهندگان مورد رسیدگی قرار میگیرد تا به اینجا برسد؛ بنابراین چنین پروندههایی از سوی مقامات پناهندهپذیر مردود و کاملاً سوخته تلقی میشوند به همین دلیل پناهجویانی که پروندههایشان به این مرحله میرسد تنها با در اختیار قرار دادن مدارک جدید و دلایل و شواهد جدید میتوانند این پروندهها را دوباره به جریان بیندازند. چنین مدارکی نیز بهسادگی به دست نمیاد. مدارک جدید شامل مدارکی میشود که از مراجع قضائی و امنیتی ایران دریافت کرده باشند و به دست بستگانشان در داخل ایران رسیدهباشد. در بسیاری از موارد به چنین مدارکی به دلایل متعددی که دارند، بهعنوان مدارک واقعی استناد نمیشود. چون مقامات امور پناهندگان بسیاری از این نوع مدارک که از ایران ارسال میشوند را قبول ندارند. میگویند اگر دارای چنین مدارکی بودید چرا در طول تمام پروسه بررسی پرونده این مدارک را رو نکردید؟ به همین دلیل بسیار بهندرت چنین مدارکی را میپذیرند.
همبستگی: این دسته از پناهجویان چه اقدامات دیگری میتوانند بکنند تا پروندههایشان دوباره به جریان بیفتد؟
عبدالله اسدی: پناهجویانی که در مصاحبههای خود گفتهاند در ایران جانشان درخطر بوده و به دلیل تحت پیگرد قرار گرفتن از ایران خارجشدهاند باید در خارج کشور هم فعالیت سیاسی بکنند. اگر در مصاحبه خود گفتهاند: اقلیت مذهبی بودهاند و به همین دلیل فرار کردهاند باید در خارج کشور علیه نظام و قوانینی که اینها را به این روز رسانده است افشاگری کنند و چنین نظامی را زیر سؤال ببرند و به فعالیتهای خود جنبه علنی بدهند و نشان دهند اگر در ایران محدودیت داشتهاند ولی در خارج کشور بهعنوان یک فرد فعال علیه جمهوری اسلامی ظاهر میشوند. بحث ادارات امور پناهندگان این است که به افرادی پناهندگی میدهند که وجودشان برای جمهوری اسلامی در ایران حساسیتبرانگیز بوده و نمیتوانسته حضور فعال آنها را تحمل کند. به همین دلیل مهم است افرادی که در پروسه پناهندگی قرار میگیرند خود را در این ظرفیت نشان دهند. برای اینکه کسی بتواند حداقل در یک پروسه یک تا یک سال و نیمه پرونده خود را به جریان بیندازد باید در خارج کشور در موقعیت بسیار بالایی ظاهر شود تا توجه مقامات امور پناهندگی را به شرایط خود و فعالیتهایی که انجام میدهد جلب کند. برای مثال تمام کسانی که با فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی بهطور منظم فعالیت کردهاند و یا در حال فعالیت هستند و برای نشریه همبستگی بهطور منظم مطلب مینویسند، در تظاهرات و اعتراضات مختلف علیه جمهوری اسلامی شرکت میکنند و بهعنوان فعال ظاهر میشوند درنهایت دریافت اجازه اقامتشان به درجات زیادی تضمین میشود.
همبستگی: بسیاری از پناهجویان فعال هستند و در اعتراضات مختلفی هم ظاهر میشوند اما بلد نیستند فعالیتهای خود را به مقامات امور پناهندگان گزارش کنند و بعضاً نمیدانند از کجا و چگونه باید شروع کنند. رهنمود شما در این مورد چیست؟
عبدالله اسدی: سؤال بسیار خوبی است. بهترین حالت این است که هر وقت متوجه شدند فعالیتهایشان گسترش پیداکرده است برای مثال وبلاگشان فیلتر شده است در چند تظاهرات سخنرانی کرده و این سخنرانیها بازتاب مطبوعاتی و رسانهای پیداکرده است و بیشتر از ۶-۷ مطلب در نشریه همبستگی و در سایتها و رسانههای دیگر دارد و تصاویر شرکتشان در تظاهرات و گردهمائیها بازتاب رسانهای پیداکرده است و در یک جریان سیاسی بهعنوان عضو فعالیت میکند و درمجموع وقتیکه تشخیص میدهد به دلیل این نوع فعالیتها امکان شناساییاش از سوی دستگاههای پلیسی و امنیتی ایران بیشتر شده است و در صورت بازگشت به ایران با خطر جدی مواجه میشود با یک وکیل خوب تماس بگیرد و گزارش کلیه این فعالیتها را در اختیار وی بگذارد و از وی بخواهد بنا به مدارک جدید و دلایل جدیدی که از فعالیتهای خود جمعآوری کرده است از ادارات امور پناهندگان بخواهد پرونده وی را مجدداً موردبررسی قرار دهند.
همبستگی: پناهجویان پرونده بسته این گزارشها را چگونه باید به وکیل خود گزارش کنند؟ برای مثال یک وکیل انگلیسی یا سوئدیزبان چگونه میتواند از این گزارشها که به فارسی تهیه و جمعآوری میشوند سر دربیاورد؟ اگر ممکن است در این مورد توضیح بیشتری بدهید؟
عبدالله اسدی: پناهجویان باید این گزارشها را دستهبندی کنند و از کلیه فعالیتهای خود گزارش جداگانه تهیه کنند. برای مثال اگر شخص پناهجو تا آن هنگام شش مطلب در نشریه همبستگی دارد، باید علاوه بر اینکه این نشریات را بهطور کامل در اختیار وکیلش قرار دهد توضیح دهد که هرکدام از مطالبش در آن نشریات راجع به چه مسائلی بوده و در آنها به چه موضوعاتی پرداخته است و در این گزارش قید کند که چه نکات مهمی در آن مطالب وجود دارد که در صورت بازگشت وی به ایران برایش خطرناک میشود. اگرچند مورد سخنرانی داشته است، باید بهطور مشخص در گزارش خود قید کند که سخنرانی یا سخنرانیهایش در چه رسانههایی درجشده و چه نکات مهمی در سخنرانیهایش وجود دارد که در صورت شناسایی برای وی خطرناک باشد. بسیاری از پناهجویان به اشکال مختلف در گردهمائیها و تجمعات اعتراضی علیه جمهوری اسلامی عکس میگیرند و این عکسها را در حد بسیار بالایی برای ادارات امور پناهندگی و وکیل خود میفرستند و میخواهند از این عکسها بهعنوان مدارک فعالیتهای خود استفاده کنند و نشان دهند در این تجمعات شرکت داشتهاند. هیچ شکی در آن نیست که پناهجویان میتوانند از عکسها و تصاویر ویدئویی بهعنوان مدارک مستند استفاده کنند. هم پناهجویان پرونده بسته و هم پناهجویانی که از روز اول ورودشان شروع به فعالیت سیاسی میکنند، میتوانند از آنها استفاده کنند و گزارشهای تصویری خود را بهعنوان مدارک جدید به پرونده خود اضافه کنند؛ اما باید توجه داشته باشند که ادارات امور پناهندگان تنها به تصاویری استناد میکنند که در سایتها و نشریات و رسانهها بازتاب علنی پیداکرده باشند. در غیر این صورت از آنها بهعنوان مدارک غیر مستند و فاقد ارزش نگاه میکنند. پناهجویانی که میخواهند در خارج از کشور فعالیت سیاسی کنند و بخواهند گزارشهای کلیه فعالیتهای خود را در اختیار وکیل یا مسئول پرونده خود قرار دهند باید به این نکته توجه داشته باشند که بیرویه و بدون گزارش مورد به مورد، همهچیز را برای وکیل و مسئول پرونده خود نفرستند. این روش نهتنها کار را برای آنها ساده نمیکند، بسیار هم سخت و پیچیده خواهد کرد. برای مثال نباید از هر تظاهراتی ۱۰ تا عکس و CDو گزارشهای ویدئوی و نوشتههای فارسی مندرج در سایتها را جمعآوری کنند و در اختیار مقامات امور پناهندگی قرار دهند. همانطوری که قبلاً اشاره کردم باید از کلیه مطالب منتشرشده در نشریات، فعالیتهای تصویری، ویدئویی، فعالیتهای عملی برای مثال سازمان دادن فلان حرکت و عضویت و میزان مسئولیتشان در یک حزب یا سازمان سیاسی و نحوه فعالیتشان در آنها را بهعنوان گزارشی جداگانه حداقل در سه تا چهار صفحه تهیه کنند و جداگانه برای آنها ارسال نمایند.
برای مثال بنویسند در نشریه همبستگی شماره فلان مطلبی دارم که در آن از رهبران جمهوری اسلامی بهعنوان یکمشت دزد و قاتل و جنایتکار نامبردهام و در CDشماره یک سیستم قضائی جمهوری اسلامی را زیر سؤال بردهام و از هر یک از آنها یک نسخه تهیه کند و به همراه گزارش برای آنها پست کند. آنها گزارش را میخوانند و نمونهها را نیز نگاه میکنند و بهخوبی متوجه میزان فعالیتها و کم و کاستیهای آن میشوند. این نوع گزارش دهی کمک میکند پروندهها دقیقتر و منصفانهتر موردبررسی قرار بگیرند.