سال ۲۰۱۶، برای جهان سالی بسیار ناآرام و بسیار پرحادثه بود، سالی خونین و پرازجنگ و مرگ بود، سالی پر از آوارگی و ویرانی و دربه دری برای بخش های زیادی از مردم جهان بود. در طول سال گذشته هر لحظه گلوله ای در قلب و مغز انسانی فرورفت و هر لحظه بمبی بر سرساکنان یک خانه فرود آمد و هرلحظه دهها و صدها نفر مجبور به ترک خانه و محل زندگی خود شدند. اگر چه کانون این ناامنی ها عمدتا در سوریه و عراق و افغانستان بود اما در اروپا هم شاهد این ناامنیها بودیم؛ در فرانسه و آلمان که سالها بود از این اتفاقات دور بودند با کامیون مردم عادی را هدف قرار دادند و ساکنانان و عابران بی گناه را زیرگرفتند و به خاک و خون کشیدند. در ترکیه در طول سال گذشته با چندین عملیات انتحاری درنقاط مختلف آن کشور ازجمله در فرودگاه استانبول و انفجار دو بمب در صف تظاهرات مردم و بدلیل کودتای نافرجام در آن کشور صدها نفر کشته و زخمی شدند و هزاران نفر از کار برکنار و یا زندانی شدند ودر شب سال نو نیز در یک کلوپ شبانه جمعیت را به رگبار بستند و دهها نفر کشته و زخمی شدند.
سال گذشته ازتوافق کم سابقه و جنجالی ترکیه و اتحادیه اروپا، تا ده ها حادثه مرگبار دیگر برای پناهندگان و مهاجران در راه رسیدن به اروپای مرکزی، تا تخلیه اردوگاه پناهندگان در شمال فرانسه، بحران انسانی در سالی که گذشت همچنان بعنوان مهمترین و داغترین موضوع در صدر خبرهای جهان قرار دارد. سالی که توافق تاریخی ترکیه و اتحادیه اروپا برای متوقف کردن موج پناهندگی به نتیجه رسید و در پی آن به روی هزاران پناهجو حصار و میله های بلند مرزی کشیدند و سربازان ویژه به کنترل مرزها اختصاص دادند بطوری که یک دفعه تمام مسیرها و محل های عبور پناهجویان یکی پس از دیگری بسته شد.
در روزهای پایانی ماه مارس سال گذشته با اجرای قوانین جدید پناهندگی هزاران کودک پناهجو به دلیل ورود غیر قانونی به کشورهای اروپایی روانه بازداشتگاه ها و اردوگاههاى پناهندگی شدند، کار بجایی رسید که حتی خبرگزاری ها امکان دسترسی به پناهجویان را پیدا نمی کردند. بعد از اینکه کشورهای اروپایی کنترل مرزها را بدست گرفتند روند بازگرداندن پناهجویان غیرقانونی به خاک ترکیه شروع شد.
در اردوگاه “ایدومنی” بالغ بر ده هزار مهاجر پشت مرزهای بسته مقدونیه گرفتار شدند. درگیری بین پلیس مقدونیه و پناهجویان در ماه آوریل به خشونت کشیده شد و صدها نفر در این درگیری ها زخمی شدند. دریک پروسه کوتاه پرونده ایدومنی بسته شد و پناهجویان به اردوگاههای یونان منتقل شدند و آن اردوگاه بطورکامل تخلیه شد و خروج پناهجویان از یونان به اروپا به بن بست رسید و بالغ بر شصت هزار پناهجو که به قصد حفظ جان و دسترسی به یک زندگی امنتر دار و ندارشان را رها کرده بودند در بدترین و غیرقابل تحمل ترین شرایط گرفتار شدند. اتحادیه اروپا از ایجاد این مقررات در مرزهای ترکیه و مقدونیه به عنوان پیروزی خود یاد کرد.
اما این هنوز “پایان بحران” پناهندگی در یک بخش از اتحادیه اروپا محسوب می شد، با بسته شدن مسیر ترکیه موج پناهندگی و قاچاق انسان از مسیر آب های مدیترانه و سواحل لیبی اوج تازه تری گرفت، بطوری که جهان شاهد مرگ بارترین سال برای مهاجران و پناهجویان در آبهای مدیترانه بود. بر طبق آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل پنج هزار نفر در راه رسیدن به اروپا غرق شدند. هرچند تعداد مهاجران و پناهجویان در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال قبل بدلیل سختگیری شدید در مسیرهای ورود به اتحادیه اروپا بشدت کاهش پیدا کرده بود.
در روزهای پایانی سال ۲۰۱۶ در منطقه دیگری از اروپا اردگاه پناهجویان در بندر کاله معروف به اردوگاه جنگل نیز برچیده شد. این اردوگاه که در شمال فرنسه و در مسیر رفتن به بریتانیا قرار داشت سالها بود به محلی برای زندگی موقت پناهجویان برای ورود به بریتانیا تبدیل شده بود. برطبق گزارش بسیاری از خبرگزاری ها، هنگام تخلیه اردوگاه کاله در حدود ده هزار مهاجر و پناهجو در آن زندگی می کردند. شمار زیادی از ساکنان این اردوگاه کودکان پناهجوی بدون سرپرست تشکیل می دادند و در انتظار فرصتی برای رفتن به بریتانیا بودند. این اردوگاه ابتدا برچیده شد و بعد با بلدزر تخریب و به آتش کشیده شد بطوری که اکنون هیچ اثری از آن باقی نمانده است و معلوم نیست بر سر ساکنان این اردوگاه چه آمده است؟!!
سال گذشته خروج مردم از ایران و درخواست پناهندگی، بدلیل بدتر شدن شرایط اجتماعی و فضایی سرکوب و اختناق و تحمیل فرهنگ و راه و رسم مذهبی و برای دسترسی به یک زندگی بهترهمچنان ادامه یافت.
سال ۲۰۱۶ دولت سوئد سختگیرانه ترین سیاست پناهنده پذیرى را به اجرا گذاشت. با همکاری دانمارک و آلمان مرزهای آبی و زمینی را به روی پناهجویان بستند، دستوراخراج و بازگرداندن هزاران پناهجو که به درخواست پناهندگیشان پاسخ منفی دریافت کرده بودند صادر کرد.علاوه بر این رسیدگی به وضعیت بیش از ۱۶۲ هزار پناهجوی جدید همچنان بعنوان دشوارترین مشکل جامعه سوئد در صدر اخبار روز این کشور قرار دارد. سال ۲۰۱۶ میلادی با سیاست های سختگیرانه تری در قبال مهاجران به پایان رسید.سالی بسیار تلخ و دشوار و غم انگیز برای میلیون ها نفر از مردم جهان بود. امیدوارم روندهای سال ۲۰۱۷ در جهت تعالی و سعادت مردم ایران و همه مردم جهان سپری شود.
*****